Powód postawienia w stan oskarżenia.

Głównym zarzutem w akcie oskarżenia przygotowanym przez demokratycznych kongresmenów przeciwko Donaldowi Trumpowi jest podżeganie do powstania podczas wiecu 6 stycznia. W tym dniu doszło do niesławnego “Szturmu do Kapitol” który sprowokowany został słowami Donalda Trumpa o tym, że wybory zostały sfałszowane (więcej o tym wydarzeniu możecie przeczytać tutaj).

Co to impeachment?

Impeachment (wym. impiczment) – po polsku „postawienie w stan oskarżenia” to procedura pociągnięcia do odpowiedzialności wysokich funkcjonariuszy publicznych. Najczęściej wszczynana jest przez parlament lub inne ciało legislacyjne państwa. Polega zwykle na powołaniu specjalnej komisji parlamentarnej, która przesłuchuje świadków oraz bada materiały źródłowe. Po ogłoszeniu wyników dochodzenia parlament podejmuje decyzję o ewentualnym pozbawieniu oskarżonego urzędu i/lub immunitetu. W Polsce Trybunał Stanu jest sądem, który – po procedurze parlamentarnej – rozstrzyga kwestie naruszeń prawa przez osoby piastujące najwyższe urzędy.

Jak wygląda procedura?

Procedura różni się od kraju i od tego czy parlament jest jedno czy dwu izbowy. W USA wygląda tak:

1. Materiał dowodowy trafia do Komisji Sprawiedliwości Izby Reprezentantów. Ocenia ona, które paragrafy amerykańskiego prawa zostały naruszone.
2. Komisja Sprawiedliwości głosuje nad wnioskiem. Jeśli zostaje przegłosowanym większością (50%+1 głosem) trafia do Izby Reprezentantów w celu dalszego rozpatrzenia.
3. W Izbie reprezentantów dochodzi do debaty oraz głosowania nad wnioskiem. Jeśli zarzuty zostaną przegłosowane w Izbie większością 50%+1 głosów proces trafia do Senatu.
4. Odbywa się proces w Senacie przed tzw. Sądem Kongresu, który przypomina zwykły kongres sądowy (właśnie weszliśmy w ten etap).
5. Po zakończeniu procesu odbywa się głosowanie nad impeachmentem w Senacie. Wniosek musi być poparty większością ⅔ senatorów obecnych na sali. Dochodzi wtedy do wykonania wyroku.
6. Jeśli procedura zostanie zakończona prezydent zostaje pozbawiony władzy. Od tego wyroku nie ma odwołania. Wtedy (w zależności od tego kto jest w stanie sprawować urząd) władzę przejmuje: 1. wiceprezydent 2. spiker Izby Reprezentantów 3. przewodniczący pro tempore  Senatu.

Przed Trumpem.

Procedura impeachmentu była już kilkukrotnie uruchamiana w USA (oraz w innych krajach np. w Brazylii i Korei Południowej);

• Po raz pierwszy w 1868 roku przeciwko Andrew Johnsonowi. Przejął on władzę po śmierci Abrahama Lincolna. Obaj pochodzili z różnych środowisk politycznych (Lincoln był republikaninem, Johnson demokratą). Spowodowało to konflikt z Kongresem. Po zwolnieniu sekretarza wojny grupa bardziej skrajnych republikańskich polityków uznała ,że zrobiono to bezprawnie i wytoczyła ówczesnemu prezydentowi proces impeachmentu podając jako powód zdradę stanu. Izba Reprezentantów uznała prezydenta za winnego, lecz Senat oddalił wniosek, tym samym uniewinniając go.
• Po raz drugi w 1974 roku uruchomiona została procedura przeciw Richardowi Nixonowi w związku z aferą watergate (więcej o tej aferze jest opisane tutaj). Proces się nie udał, ponieważ przed głosowaniem w Izbie Richard Nixon podał się do dymisji.
• Po raz czwarty W 1998 r wobec Billa Clintona. W akcie oskarżenia Bill Clinton został oskarżony o kłamanie pod przysięgą i utrudnianie działań wymiaru sprawiedliwości w sprawie pozwu o molestowanie seksualne Pauli Jones oraz, czynu sam Clinton zaprzeczał, uprawianie seksu ze stażystką Białego Domu Monicą Lewinsky. Senat jednak go uniewinnił.
• Po raz piąty w 2014 przeciwko Donaldowi Trumpowi (co tworzy z niego pierwszego prezydenta który dwukrotnie zmaga się z impeachmentem) w sprawie nacisków na prezydenta Ukrainy Wołodymira Zełeńskiego. Trump miał wtedy naciskać na Wołodymira Zełeńskiego, by ten doprowadził do procesu, który miał skompromitować Joe Bidena. Senat uniewinnił wtedy Trumpa.

Co dalej?

Sprawa tego, czy Donald Trump zostanie skazany ciągle jest otwarta. Po “szturmie na Kapitol” partia Republikańska jest podzielona (dowodem na to jest fakt, iż 10 republikańskich kongresmenów z Izby Reprezentantów głosowało za aktem impeachmentu Donalda Trumpa). Z drugiej strony do skazania Trumpa potrzebnych jest 17 głosów republikańskich, których uzyskanie nie będzie łatwe. Z jeszcze innej strony przewodniczący Republikanów w Senacie jest ZA impeachmentem. Pokazuje to jak sprawa jest zawiła i niepewna.

Źródła :

• https://tvn24.pl/swiat/usa-impeachment-donalda-trumpa-przeglosowany-w-izbie-reprezentantow-poczatek-procesu-impeachmentu-4938466
• https://tvn24.pl/swiat/usa-oswiadczenie-donalda-trumpa-apeluje-do-swoich-zwolennikow-o-spokoj-4938689
• https://wiadomosci.onet.pl/swiat/usa-donald-trump-impeachment-po-raz-drugi/c5m4kzw?utm_source=wiadomosci.onet.pl_viasg_wiadomosci&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=ucs&utm_v=2
• https://wiadomosci.wp.pl/usa-impeachment-donalda-trumpa-jest-decyzja-izby-reprezentantow-6596907916991456a
• https://www.forbes.pl/wiadomosci/procedura-impeachmentu-prezydenta-usa-coraz-blizej-glosowanie-w-izbie-reprezentantow/5klw6bm
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Impeachment#cite_note-wiem-2